Talasemi ve orak hücre anemisi başta olmak üzere kalıtsal kan hastalıkları, ülkemizde ve dünyada önemli bir halk sağlığı problemidir. Türkiye’de beta-talasemi taşıyıcılığı oranı ortalama %2,1 olup; bu oran bazı bölgelerde %13'e kadar çıkabilmektedir. Akraba evliliklerinin sık görülmesi de bu hastalıkların yayılmasını kolaylaştırmaktadır.
Talasemi taşıyıcılarının çoğu, bu özelliğe sahip olduklarını ancak özel kan testleri yaptırdıklarında ya da hasta bir çocuk sahibi olduklarında öğrenmektedir. Bu nedenle, toplumun bilinçlendirilmesi ve evlilik öncesi tarama programlarının yaygınlaştırılması büyük önem taşımaktadır.
Bu kapsamda, ülke genelinde olduğu gibi Gaziantep’te de 1 Kasım 2018 tarihinden itibaren “Evlilik Öncesi Hemoglobinopati Tarama Programı” uygulanmaktadır. Aile sağlığı merkezlerine başvuran çiftlerden önce erkek adaydan kan örneği alınmakta, taşıyıcı ya da şüpheli bulunması durumunda kadın aday da test edilmektedir.
Her iki eş adayının da taşıyıcı olduğu tespit edildiğinde çiftler genetik danışmanlık merkezlerine yönlendirilmektedir. Burada, sağlıklı çocuk sahibi olmalarını sağlamak amacıyla suni döllenme (halk arasında tüp bebek olarak bilinen yöntem) yöntemiyle yapılan preimplantasyon genetik tanı gibi seçenekler sunulmaktadır. Bu sayede hasta bebek doğumları büyük oranda önlenebilmekte, hem aileler hem de toplum açısından maddi ve manevi kayıplar engellenebilmektedir.
Programın bir diğer hedefi ise, halihazırda hemoglobinopati hastası olan bireylerin yaşam sürelerini uzatmak ve yaşam kalitelerini artırmaktır.
8 Mayıs Dünya Talasemi Günü vesilesiyle, halkımızın bu konuda bilinçlenmesini ve konuya gereken duyarlılığı göstermesini önemsiyoruz. Toplum olarak daha sağlıklı nesillerin yetişmesi için bu tarama ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanılması hayati öneme sahiptir.
Gaziantep İl Sağlık Müdürü Dr. Beytullah Şahin, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
"Talasemi önlenebilir bir hastalıktır. Bu yüzden toplumun bilinçlenmesi, evlilik öncesi taramaların ihmal edilmemesi büyük önem taşımaktadır. Sağlıklı nesiller için birlikte hareket etmek zorundayız."
