Genel Bilgiler ve Yetişkinler İçin El Hijyeni
El hijyeni, hem toplumda hem de sağlık kurumlarında enfeksiyon kontrol önlemlerinin kolay uygulanabilen ve etkili yöntemlerinden biridir. Hastalık yapan mikroorganizmalar eller üzerinde 2-60 dakika canlı kalabilmekte ve uygun el hijyeni sağlanmadığında enfeksiyonların yayılmasına neden olmaktadır. Eller vücutta mikroorganizmalarla en çok temas eden organlardır. Hastalık yapan mikroorganizmalar kişiden kişiye sıklıkla eller yolu ile bulaşmaktadır. Elleri temiz tutmak, çatlak ve sıyrıkların oluşmasını önlemek, bazı bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engelleme yollarından biridir. Eller;
Yemeklerden önce ve sonra
Tuvaleti kullanmadan önce ve sonra
Bebek bakımı yapmadan önce ve yaptıktan sonra
Hapşırma ve öksürmeden sonra
Hastalara dokunmadan önce ve sonra
Yaralara ya da enfekte alanlara dokunduktan sonra
Bozulmuş yiyeceklere ve kirli yüzeylere dokunduktan sonra
Çöplere dokunduktan sonra
Dışarda oyun oynadıktan sonra
Toplu taşıma araçları ve para gibi ortak kullanım araçlarını kullandıktan sonra
Kedi, köpek ve diğer tüm hayvanlara dokunduktan sonra
Eller kirli hissediliyorsa veya gözle görülür kirlenme varsa, mutlaka su ve sabun ile yıkanmalıdır.
İdeal el yıkama işlemi bol suda ve sabunla bilekleri de içine alacak şekilde avuç içi, parmak araları, parmak uçları ve özellikle tırnak dipleri iyice temizlenecek şekilde olmalıdır.
Mikroplar kuru yüzeylerde çoğalamazlar bu nedenle yıkama ve durulama sonrasında nemli kalmaması için eller temiz bir havlu ile kurulanmalıdır.
El yıkamanın etkinliği, sabun kullanımı, yıkama süresi ve tekniği ile yakın ilişkilidir.
El temizliğinde cilde zarar vermeyecek türden katı veya sıvı sabun kullanılmalıdır.
Eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalıdır.
Çocuklar İçin El Hijyeni
Ellerimizi Yıkamak Neden Önemlidir?
Ellerimizde milyonlarca mikrop bulunur. Bu mikropların birçoğu zararsızdır. Ama bazıları ellerinizi yıkamadığınızda, nezle, grip veya ishal olmanıza neden olabilir. Bazı bakteriler, ellerimizdeki gözenek, çizik, çatlak ve kıllara yapışabilir, toz ve kirle karışarak hızla çoğalmak için uygun ortam bulabilirler.
Öksürüp, hapşırırken veya burnunuzu temizlerken mikroplar ellerinize bulaşır. Ellerinize bulaşan mikroplar dokunduğunuz yiyecek ve içeceklerle veya doğrudan elleriniz ile ağzınıza gider ve sizi hasta edebilir. Dokunduğunuz eşyalar yoluyla da bu mikroplar çevrenizdekilere bulaşır. Özellikle tuvaletten sonra iyi yıkanmamış ellerinizde ve tırnaklarınızda kalan mikroplar, sarılık, tifo, dizanteri, kıl kurdu gibi pek çok dışkı kaynaklı hastalığın yayılmasına neden olabilir.
Ellerimizi ne zaman yıkamalıyız?
Yiyecek/yemek hazırlamadan önce,
Yemek sofrasını hazırlamadan önce,
Yemek yemeden önce,
Küçük bebekleri sevmeden önce,
Dişlerimizi fırçalamadan önce
Dışarıdan eve gelince,
Tuvaleti kullandıktan sonra,
Oyundan sonra,
Çiğ besinleri elledikten sonra,
Burnumuzu sildikten sonra,
Öksürüp, hapşırdıktan sonra,
Hasta bir arkadaşımızla el sıkıştıktan sonra,
Hayvanları elledikten sonra
Ellerimizi nasıl yıkamalıyız?
Ellerimizi sadece suyun altına tutarak yıkamak yeterli olmaz. Çünkü, su sadece ellerimizdeki görünür kirin temizlenmesine neden olur. Oysa, hijyeni sağlamak ve mikroplardan tamamıyla arınmak için, ellerimizi yıkarken su ile birlikte mutlaka sabun kullanmamız gerekir.
Uygun El Yıkama Yöntemi Nasıl Olmalıdır?
Elinin dayanabildiği sıcaklıktaki suyu aç ve ellerini su ile ıslat.
Sabunla ellerini bileklerine kadar sabunlayarak, parmak araları da dahil iyice ovala. Bu sırada alfabeyi saymaya başla. A,B,C, D.........Z.
Alfabe bitince ellerini akan su altında iyice durula.
Mümkünse kağıt havlu ile ellerini kurula.